Gastroskopi Nedir ?

Gastroskopi yemek borusu, mide ve on iki parmak ağırsağının direkt görerek incelenmesine olanak sağlayan bir görüntüleme öntemidir. Bu işlem ucunda ışık ve mikro kamera bulunan ince, yumuşak ve bükülebilen tüp şeklinde bir alet yardımıyla yapılmaktadır.

Şekil 1. Gastroskopi

Gastroskopi ne zaman gereklidir ?

• Yutma güçlüğü, göğüs arkasında yanma ve ağrı, ağza acı su gelmesi gibi yemek borusunu ilgilendiren hastalıkların teşhisinde, Karnın üst kısmında ağrı, yanma, ekşime, bulantı, kusma, tedaviye dirençli kansızlık, nedeni bilinmeyen kilo kaybı gibi mide ve on iki parmak bağırsağını düşündüren hastalıkların teşhisinde,
• Ağızdan taze kan gelmesi ve kahve telvesi tarzında kusma veya siyah dışkılama ile kendini belli eden üst sindirim sistemi kanamalarının nedeninin tespit edilmesinde, ve
• Yemek borusu ve mide kanserlerinin teşhis edilmesinde,
• Gastroskopi iltihaplı bölgelerin, küçük ülserlerin ve tümörlerin tespit edilmesinde ilaçlı mide filmine göre daha güvenilir bir yöntemdir. Ayrıca gastroskop içerisinden geçirilen ince bir alet yardımıyla ağrısız biyopsi alma şansı da mevcuttur.
• Yine gastroskop içinden geçirilen özel aletler yardımıyla darlıkların genişletilmesi, polip adı verilen tümörlerin cerrahiye gerek kalmadan çıkarılması, yutulan yabancı cisimlerin çıkarılması ve kanamaların tedavisi de mümkündür.

Gastroskopi öncesi herhangi bir şey yiyip içebilir miyim ?

İyi bir inceleme için midenizin tamamen boş olması gerekmektedir. Bu amaçla işlemden önceki 8 saat boyunca herhangi bir şey yememeniz ve içmemeniz gerekmektedir.

Sürekli kullanmakta olduğum ilaçlar var, ne yapmalıyım ?

Sürekli kullanmanız gereken çoğu ilacı (tansiyon, kalp, tiroid ilaçları gibi) işlemden 3 saat önce az miktarda su ile beraber alabilirsiniz. Ancak;

• Aspirin kullanıyorsanız işlemden en az 7 gün önce, romatizma ilaçları, demir veya vitamin ilaçları kullanıyorsanız 5 gün önce kesmelisiniz.
• Şeker hastalığı nedeniyle ilaç kullanıyorsanız veya kan sulandırıcı (Coumadin gibi) ilaç kullanıyorsanız, doktorunuzu bu konuda uyarmalısınız. bu ilaçların kesilmesi gerekecektir.
• Romatizmal kalp kapak hastalığı, geçirilmiş kalp zarı iltihabı (endokardit) veya kalp kapak değişimi ameliyatı geçirdiyseniz endoskopi öncesi koruyucu antibiyotik kullanmanız gerekeceğinden, bu konuda endoskopi hemşiresini ve doktorunuz bilgilendiriniz.

Gelirken yanımda neler getirmeliyim ?

• İşlem günü mücevher ve değerli eşyalarınızı evinizde bırakınız.
• Endoskopi istek formunuzu, hastalığınız ile ilgili daha önceden yapılan tetkiklerinizi ve eğer yapıldıysa önceki endoskopi raporlarınızı mutlaka yanınızda getirmelisiniz.

Gastroskopi esnasında rahatsızlık hissedecek miyim ?

Endoskopi ünitemizde tüm hastalarımıza damar yolundan verilen ilaçlarla “Bilinçli Sedasyon” adı verilen özel bir anestezi uygulamaktayız. Bu yöntemde genel anestezide olduğu gibi tam bir bilinç kaybınız olmayacak, ancak oldukça rahatlamış ve uykulu bir hale gelerek işlemden rahatsız olmamanız sağlanacaktır. Ayrıca gastroskopi bittikten sonra kendinize geldiğinizde kullanılan ilaçların özel bir etkisi sayesinde işlemi genellikle hiç hatırlamayacaksınız. En önemlisi ise işlem esnasında kesinlikle ağrı, nefes darlığı veya bulantı-kusma yakınmanız olmayacaktır.

Eve arabamla geri dönebilir miyim ?

Hayır. Gastroskopi sırasında verilen ilaçlar uyku hali, baş dönmesi ve dikkat dağınıklığı yaratabileceğinden, işlemden sonra en az 8 saat boyunca araba kullanmamalı ve dikkat gerektiren işlerden uzak durmalısınız. Bu nedenle eve dönerken size yardımcı olabilecek bir yakınınızı mutlaka yanınızda getirmelisiniz.

Gastroskopi işlemi nasıl yapılacak ?

• Tüm işlemleriniz konusunda deneyimli bir Gastroenteroloji uzmanı veya gastroenteroloji araştırma görevlileri tarafından yapılacaktır.
• Doktorunuz, yapılacak olan işlem ve karşılaşılabilecek problemler konusunda sizi bilgilendirecek, ayrıntılı bir tıbbi sorgulamanızı yapacak ve sonrasında işlemin yapılmasına izin verdiğinizi gösteren bir onay formunu imzalamanızı isteyecektir.
• Endoskopi odasına alındıktan sonra özel bir hasta önlüğü giymeniz, varsa gözlük veya takma dişlerinizi çıkarmanız istenecektir.
• Endoskopi odasına alındıktan sonra özel bir hasta önlüğü giymeniz, varsa gözlük veya takma dişlerinizi çıkarmanız istenecektir.
• İşleme başlamadan önce bulantı ve öğürtü olmasını engellemek için ağzınıza sprey tarzında uyuşturucu bir ilaç sıkılacak, sonrasında ise dişlerinizin arasına bir dişlik yerleştirilecektir. Bu dişlik nefes alıp vermenize engel olmaz.
• İşlem boyunca sol yanınıza yatar pozisyonda olacaksınız.
• Damar yoluyla sakinleştirici ilaçlar verilip siz iyice rahatladıktan sonra, doktorunuz endoskopu ağız yoluyla midenize doğru ilerletecektir (bakınız şekil 2). Gastroskopi, nefes alıp vermenizi engelleyen bir işlem değildir.
• İşlem ortalama 10-15 dakika sürecektir.

Şekil 2. Gastroskopi İşlemi

Gastroskopi sonrasında neler yapılacak ?

• İşlem bittikten sonra, sakinleştirici ilaçların etkisi ortadan kalkıncaya kadar dinlenme odasında yaklaşık yarım saat kadar hemşire gözetiminde kalacaksınız.
• Kendinize geldikten sonra gastroskopi bulguları konusunda doktorunuz tarafından detaylı olarak bilgilendirileceksiniz.

Gastroskopik incelemenin riskleri var mı ?

Gastroskopik inceleme esnasında verilen sakinleştirici ilaçların yan etkileri, bağırsaklarda kanama ve delinme gibi sorunlarla karşılaşılabilir. Ancak bu tür bir sorunla karşılaşma olasılığı son derece nadirdir ve gereğinde kan transfüzyonu veya cerrahi ile tedavi edilebilir. Eğer işlemden sonraki 72 saat içinde, karında şiddetli ağrı, ateş, titreme, kanlı dışkılama veya şiddetli kusma yakınmanız olursa mutlaka durumu bize bildiriniz.

Kullanılan aletler dezenfekte ediliyor mu ?

Gastroskopi yapılan her hastadan sonra kullanılan tüm aletler önce mekanik temizlik işleminden geçirildikten sonra 15 dakika süreyle %2 Glutaraldehid solüsyonunda bekletilerek dezenfekte edilmektedir. Ayrıca hastanemiz mikrobiyoloji uzmanı denetimi altında düzenli olarak (her ay), kullanılan endoskopların mikrobiyolojik kültür çalışmaları yapılarak dezenfeksiyon işlemi yeterliliği konusunda kontroller yapılmaktadır

Doç. Dr. Ahmet Tekin
Genel Cerrahi Uzmanı